Đại diện bộ KH&CN cùng Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam trao chứng nhận cho các đơn vị nghiên cứu xuất sắc nhất.
Các lĩnh vực tham gia bình chọn sự kiện Khoa học và Công nghệ tiêu biểu lần này bao gồm: Cơ chế chính sách, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, nghiên cứu ứng dụng, hợp tác quốc tế, tôn vinh nhà khoa học.
Trải qua sự thẩm định, đánh giá của các nhà quản lý và các nhà khoa học uy tín, 10 sự kiện KH&CN nổi bật năm 2020 đã được tìm ra. Theo đại diện của hội nhà báo Việt Nam, Câu lạc bộ nhà báo Khoa học và công nghệ Việt Nam, 10 sự kiện KH&CN tiêu biểu nhất có thể kể tới như sau:
1. Chương trình chuyển đổi số quốc gia được Thủ tướng chính phủ phê duyệt
Trong bối cảnh tình hình dịch bệnh có những biến đổi phức tạp, đất nước đã phải chịu ảnh hưởng không nhỏ do tình hình COVID-19 tư kinh tế đến xã hội. Đây là thách thức cũng là cơ hội giúp chúng ta tiến hơn tới chuyển đổi số, vận dụng công nghệ số vào đời sống, kinh tế, thương mại, giáo dục, văn hoá, hành chính, giao thông vận tải,...
Với những thành công tuyệt vời của các sản phẩm chuyển đổi số trong giai đoạn dịch bệnh bùng phát, ngày 3/6/2020, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ký quyết định số 749 phê duyệt "Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030."
Mục tiêu của chương trình chuyển đổi số quốc gia là: Phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số song song cùng việc hình thành các doanh ngiệp công nghệ số Việt Nam có năng lực phát triển toàn cầu.
2. Thành công trong nghiên cứu về virus SARS-CoV-2
Đây có thể coi là sự thành công vượt bậc của các nhà khoa học, các nhà nghiên cứ trong tình thế virus SARS-CoV-2 đã phát triển và biến đổi nhanh chóng. Việc nuôi cấy và phân lập thành công Virus ARS-CoV-2 trong phòng thí nghiệm; Nghiên cứu, chế tạo bộ kít chẩn đoán virus SARS-CoV-2 là những tiền đề đầu tiên để Việt Nam tiến tới việc nghiên cứu thành công vaccine ngừa Covid 19.
Ngày 7/2/2020, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương (Bộ Y tế) công bố việc nuôi cấy và phân lập thành công virus SARs CoV-2 trong phòng thí nghiệm.Đây là thành công đầu tiên trong công cuộc chống dịch của Việt Nam, tạo tiền cho việc nghiên cứ thành công bộ kít xét nghiệm nhanh cho hàng nghìn bệnh nhân mỗi ngày.
Ngày 5/3/2020. Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố kết quả nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm (bộ kit) realtime RT PCR phát hiện virus SARS-CoV-2. Thành công trong thời điểm này được coi là nhân tố quyết định giúp Việt Nam kịp thời kiểm soát dịch bệnh, trở thành số ít quốc ra thành công trong nghiên cứu bộ kít chuẩn đoán nhanh Covid 19.
Đây là kết quả của đề tài khoa học Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm realtime RT PCR và RT PCR phát hiện virus SARS-CoV-2 do Học viện Quân y chủ trì phối hợp Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á thực hiện; được Bộ Khoa học và Công nghệ giao nhiệm vụ đột xuất do yêu cầu cấp bách về phòng chống dịch bệnh Covid-19.
3. Thành công trong công nghệ điều khiển bay và thu hồi khí cầu tầng bình lưu
Công nghệ điều khiển bay và thu hồi khí cầu tầng bình lưu được nghiên cứu với mục tiêu cứu hộ cứu nạn trên biển, núi rừng, giám sát hành trình tàu cá xa bờ, thu thập thông tin thiên tai như: lũ quét, sạt lở đất cháy rừng mà không cần các thiết bị truyền dẫn thông itn vệ tin đắt đỏ.
Sau ba năm nghiên cứu và thử nghiệm, Đề tài Nghiên cứu tiếp cận công nghệ sử dụng khinh khí cầu thả ở tầng bình lưu tích hợp công nghệ trạm thu phát thông tin để giám sát, dẫn đường, tìm kiếm cứu hộ và đo đạc thông số vật lý môi trường tầng khí quyển” do PGS.TS Phạm Hồng Quang - Trung tâm Tin học và Tính toán thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam chủ trì đã thành công rực rỡ và được khiển khai trên toàn quốc với giá thành rẻ.
4. Bản thảo bộ Quốc sử Việt Nam
Quốc sử Việt Nam là bộ sách lưu giữ những thông tin quý giá về lịch sử Việt Nam qua các thời đại. Với nghiên cứu tâm huyết của hơn 300 nhà khoa học, đề án "Nghiên cứu, biên soạn bộ Lịch sử Việt Nam" đã hoàn thành và đem lại kết quả xuất sắc. Bộ Quốc sử được thực hiện từ 2015, bao gồm 25 tập Thông sử và 5 tập biên niên sự kiện Lịch sử. Vừa qua, ngày 12/11/2020, Bộ Khoa học và Công nghệ chính thức tổ chức lễ tiếp nhận bản thảo Bộ Lịch sử Việt Nam.
5. Cuộc gọi 5G đầu tiên trên thiết bị tự sản xuất do Viettel thực hiện
Viettel luôn là nhà mạng đi đầu trong những công nghệ mới giúp Việt Nam hoà nhập với các nước trên thế giới. Với việc nghiên cứu và sản xuất thiết bị thu sóng gNodeB, ngày 17/1/2020 vừa qua, Viettel chính thức thực hiện cuộc gọi video đầu tiên sử dụng đường truyền dẫn dữ liệu kết nối 5G dưới sự chứng kiến của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ.
Sau 8 tháng kể từ cuộc gọi 5G đầu tiên, Viettel chính là nhà mạng đầu tiên nghiên cứu thành công mạng dữ liệu 5G, giúp Việt Nam chính thức làm chủ công nghệ mạng 5G
6. Ứng dụng Bluezone - Bước tiến mới trong phòng chống dịch Covid
Này 18/4/2020, Bộ Thông tin và Truyền thông và bộ Y tế chính thức áp dụng nền tảng ứng dụng Bluexone vào cộng đồng nhằm phong chống dịch Covid 19. Ứng dụng này được tích hợp vào smartphone, giúp người dùng lưu lại vị trí và những người đã tiếp xúc với người sử dụng trong khoảng cách gần. Với công nghệ định vị Bluetooth năng lượng thấp, ứng dụng này thật sự cần thiết trong công cuộc phòng chống dịch. Tính đến tháng 11/2020, Việt Nam đã có 23 triệu người cài đặt và sử dụng Bluezone.
7. Sử dụng công nghệ bê tông cốt phi kim thành mỏng, khối rỗng liên kết module trong xây dựng kè bảo vệ hồ Hoàn Kiếm
Đây là một nghiên cứu đem lại kết quả to lớn tới cụm di tích bờ hồ Hoàn Kiếm và cầu Thê Húc, được tác giả Hoàng Đức Thảo, Tổng giám đốc Busadco nghiên cứu và tiến hành thực hiện. Ngày 20/8/2020, dự án kè bảo hộ Hồ Hoàn Kiếm đã chính thức hoàn thành với tổng chiều dài gần 1500m.
8. Công trình đột phá của các nhà khoa học Việt Nam trên Nature
Vừa qua, ngày 16/4/2020, bài báo "ràng buộc tham số pha vi phạm đối xứng vật chất-phản vật chất trong dao động neutrino" của 600 nhà khoa học trên thế giới, đồng tác giả là các nhà Vật lý Việt Nam.
Bài báo khoa học này là kết quả nghiên cứu đột phá về thí nghiệm T2K - thí nghiệm quốc tế về vật lý hạt cơ bản, nghiên cứu các dao động của neutrino sinh ra từ các máy gia tốc. Chúng có thể coi là chìa khoá để trả lời cho câu hỏi: Tại sao vũ trụ vật chất được hình thành?
9. Thành công tách rời cặp song sinh dính liền vùng chậu
Sau 32 năm, Việt Nam lại thành công trong ca phẫu thuật tách rời thành công cặp song sinh dính liền vùng chậu. Ngày 15/7/2020, sau 12h, với sự tập trung của 100 bác sỹ và nhân viên y tế hàng đầu tại TPHCM đã phối hợp và phẫu thuật tách rời cặp song sinh dính liền cực kỳ hiếm gặp.
Đây được coi là bước đánh dấu cho sự phát triển không ngừng của nền khoa học-y tế nước nhà.
10. PGS.TS Đỗ Văn Mạnh nhận Giải thưởng Sáng tạo Châu Á 2020
Với công trình nghiên cứu: "phát triển ứng dụng khí sinh học tiên tiến tận dụng bùn thải từ các nhà máy bia và mía đường để sản xuất điện, phân bón hữu cơ phục vụ sản xuất nông nghiệp sạch, góp phần bảo vệ môi trường bền vững ở Khu vực Tây Nguyên và Nam Trung bộ", ngày 30/10/2020, PGS.TS Đỗ Văn Mạnh thuộc viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam đã nhận giải thưởng sáng tạo Châu Á 2020.
Theo Chinhphu.vn
